Con người và lòng tham

Quốc thái dân an có khó gì?

Cớ sao quý vị chẳng thực thi?

Phải chăng vươn nặng lòng vị kỷ?

Hay bị lòng tham cản bước đi?

Nhân cách con người

Nhân cách con người được hình thành bởi ba yếu tố chính: tham, tài và đức, nó có mối quan hệ tỷ lệ nghịch với nhau và được tác giả biểu diễn dưới dạng một hàm hằng, gồm 3 ẩn số:

f(nc) = tham × tài × đức = 1

Trong đó:

• f(nc): hàm nhân cách;
• 1: là một con người;
• Tham: là nguồn động lực thúc đẩy và hình thành nên nhu cầu, sự đam mê - ham muốn hay sự tham lam của con người;
• Tài: là khả năng huy động nguồn lực cao nhất của một người để có thể thực hiện và hoàn thành một công việc;
• Đức: là lòng nhân ái, tình thương yêu bao dung và sự chân thật trong đối nhân xử thế.

Lòng tham

Bản năng con người luôn có sẵn lòng tham. Lòng tham phát triển rất nhanh chóng mà không cần bất cứ sự đầu tư, chăm sóc, đào tạo hay bồi dưỡng nào cả. Lòng tham cũng chưa bao giờ loại bỏ được hoàn toàn ra khỏi đời sống con người. Giả như đến một lúc nào đó, lòng tham thật sự không còn tồn tại trong con người, tức đại lượng tham = 0, suy ra f(nc) = 0 (#1), chúng ta không còn là một con người nữa mà đã trở thành Phật, Thánh, Thần, Tiên rồi. Ngược lại, một khi lòng tham của ai đó đã gia tăng vượt quá ngưỡng cho phép, và càng tiến gần về giá trị vô cùng lớn (cực đại) thì một trong hai hay cả hai đại lượng đức và tài sẽ tiến về giá trị vô cùng bé (cực tiểu), khi ấy họ cũng sẽ không còn là một con người nữa, mà đang dần trở thành hung thần và ác quỷ .

Vai trò của lòng tham

Chúng ta cũng phải thừa nhận rằng vai trò của lòng tham là rất quan trọng trong đời sống loài người, vì chính nó là động lực khiến con người phải sống có mục tiêu. Phàm là người, nếu chúng ta không có bất kỳ một nhu cầu, một đam mê hay một sự khát khao cháy bỏng nào cả, thì chắc rằng chúng ta sẽ không bao giờ có được một chút động lực nào để nó thúc giục cho chúng ta trở nên hăng hái phấn đấu làm việc và vươn lên đạt cho bằng được một mục tiêu nào đó mà nhu cầu của lòng tham đã đòi hỏi và xác lập.

Lòng tham là cội nguồn làm phát sinh ra mọi vấn đề đan xen tồn tại trong thế giới loài người trên cả hai phương diện tích cực và tiêu cực. Do đó, việc quản lý một gia đình, một tổ chức, một quốc gia hay rộng hơn là cả thế gian này chính là phải tạo ra cho được Bộ công cụ để kiểm soát lòng tham. Bộ công cụ này tập trung làm thay đổi hai đại lượng tài và đức. Theo sự liên hệ tỷ lệ nghịch của công thức trên, khi tài và đức gia tăng, sẽ dẫn đến lòng tham bị suy giảm. Ngược lại, lòng tham càng có điều kiện phát triển mạnh mẽ thì tài năng sẽ bị mai một và nền tảng đạo đức bị suy đồi.

Kiểm soát lòng tham

Tác động trực tiếp và dùng biện pháp phù hợp để điều chỉnh đại lượng tài làm cho con người không thể hay không dám tham. Tương tự, tác động chuyển hóa hay thay đổi đại lượng đức để làm cho con người không muốn hay không cần tham nữa. Trên từng cương vị cụ thể của mỗi người, quý vị có thể vận dụng một cách sáng tạo, linh hoạt nguyên lý nói trên để tạo ra cho mình Bộ công cụ kiểm soát lòng tham phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của mình, nhằm đem lại an lạc cho chính mình, cho gia đình và cho tất cả mọi người. Đừng chần chừ! Hãy áp dụng ngay cho chính mình!

Tác giả: Nguyễn Hữu Hiền